W skrócie – tak. Emeryt może otrzymać jednorazowe odszkodowanie z ZUS, jeśli uszczerbek na zdrowiu powstał w związku z pracą i w chwili zdarzenia był objęty ubezpieczeniem wypadkowym na przykład pracując na etacie lub na zleceniu z opłacaną składką albo gdy po zakończeniu aktywności zawodowej stwierdzono u niego chorobę zawodową z okresu pracy. Odszkodowanie nie przysługuje za zwykłe wypadki domowe bez związku z pracą. Liczy się status ubezpieczonego i związek przyczynowy z pracą, a nie sam fakt pobierania emerytury.
Kiedy emeryt spełnia warunki i co to w praktyce znaczy?
ZUS przyznaje jednorazowe odszkodowanie ubezpieczonemu, który doznał stałego lub długotrwałego uszczerbku wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej. Emeryt spełnia ten warunek, gdy nadal pracuje i podlega ubezpieczeniu wypadkowemu albo gdy po ustaniu zatrudnienia rozpoznano u niego chorobę zawodową pozostającą w związku z dotychczasową pracą. Istotne jest formalne potwierdzenie zdarzenia jako wypadku przy pracy albo decyzja sanepidu o chorobie zawodowej. Wypadki w życiu prywatnym nie dają prawa do tej wypłaty z ZUS.
Jak złożyć wniosek i jakie dokumenty przygotować?
Wniosek składa się po zakończeniu leczenia lub rehabilitacji. Dołączasz zaświadczenie lekarskie OL-9 z informacją o zakończeniu leczenia i dokumentację medyczną, a w sprawach wypadkowych także protokół powypadkowy lub kartę wypadku. Przy chorobie zawodowej konieczna jest decyzja państwowego inspektora sanitarnego. Wniosek przekazuje się za pośrednictwem płatnika składek albo bezpośrednio w ZUS w zależności od Twojej sytuacji zawodowej. Prawidłowy komplet dokumentów istotnie skraca czas rozpatrywania sprawy.
Terminy decyzji i wypłaty oraz co może je wydłużyć
Po otrzymaniu orzeczenia lekarza orzecznika lub komisji ZUS ma do czternastu dni na wydanie decyzji. Jeśli decyzja jest pozytywna, wypłata następuje w terminie do trzydziestu dni od jej wydania. Bieg terminu decyzji zaczyna się dopiero po wyjaśnieniu ostatniej niezbędnej okoliczności, dlatego braki w dokumentacji czy potrzeba dodatkowych badań potrafią przesunąć rozstrzygnięcie. Im pełniejszy materiał medyczny i dowodowy złożysz razem z wnioskiem, tym mniejsze ryzyko przestojów.
Na co uważać po przejściu na emeryturę?
Wysokość odszkodowania to stała stawka za każdy procent uszczerbku waloryzowana co roku oraz dodatkowe kwoty w szczególnych sytuacjach na przykład przy całkowitej niezdolności do pracy z niezdolnością do samodzielnej egzystencji. Osoby prowadzące działalność muszą mieć uregulowane składki, bo zaległość może zablokować wypłatę do czasu spłaty. Gdy decyzja jest niekorzystna albo kwota zaniżona, przysługuje odwołanie do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych w terminie miesiąca od doręczenia decyzji.
Podsumowanie i wsparcie
Status emeryta nie zamyka drogi do jednorazowego odszkodowania z ZUS. Kluczowe są trzy rzeczy. Związek z pracą, komplet dokumentów oraz sprawne przejście przez orzecznictwo. Jeżeli pracujesz na emeryturze lub masz rozpoznaną chorobę zawodową sprzed lat, warto działać od razu i uporządkować dowody. Pomożemy Ci w zebraniu dokumentów, przygotowaniu wniosku i reprezentacji w ZUS oraz przed sądem. Działamy w całej Polsce, a sprawy prowadzimy między innymi we Wrocławiu, Katowicach i Łodzi. Skontaktuj się z nami, żeby bezpiecznie przejść procedurę od wniosku do wypłaty.
