System odszkodowawczy w Polsce obejmuje bardzo szeroki katalog świadczeń, dostosowanych zarówno do różnych rodzajów szkód, jak i okoliczności ich powstania. Właściwa identyfikacja typu odszkodowania jest wręcz kluczowa dla skutecznego dochodzenia swoich praw, a co za tym idzie – uzyskania adekwatnej rekompensaty.

Jakie świadczenia przysługują Ci w konkretnych sytuacjach? Od stłuczki samochodowej, poprzez wypadek w pracy, aż po błędy medyczne. W tym kompleksowym przewodniku przedstawiamy systematyczny przegląd wszystkich rodzajów odszkodowań.

Co to jest odszkodowanie? Wprowadzenie.

Odszkodowanie to nic innego, jak rekompensata finansowa za poniesioną szkodę. Należy je odróżnić od zadośćuczynienia, które wynagradza krzywdy niematerialne, takie jak ból, cierpienie czy trauma psychiczna.

W polskim systemie prawnym podstawą do ubiegania się o odszkodowanie jest wykazanie trzech elementów: szkody, zdarzenia powodującego szkodę oraz związku przyczynowego między nimi.

Wysokość świadczenia oraz rodzaje odszkodowań powypadkowych powinny odpowiadać rzeczywistej wartości poniesionej straty i może obejmować zarówno straty, które poszkodowany już poniósł, jak i korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby nie doszło do danego zdarzenia.

Rodzaje odszkodowań powypadkowych – jakie wyróżniamy?

Podstawowe rodzaje odszkodowań to:

• za szkody komunikacyjne – przysługujące za szkody powstałe w wyniku wypadków i kolizji drogowych,
• świadczenie za śmierć osoby bliskiej – świadczenia dla rodziny zmarłego, obejmujące zarówno aspekt materialny jak i krzywdę moralną,
• wypadkowe z OC sprawcy – wypłacane w związku z wypadkami w pracy, rolnictwie czy miejscach publicznych,
• rekompensata finansowa za błędne leczenie – związane z błędami lekarskimi i zakażeniami szpitalnymi,
• odszkodowania za straty materialne – pokrywające szkody w mieniu ruchomym i nieruchomościach,
• wypłata z ubezpieczeń osobowych – wypłacane z polis na życie i NNW,
• odszkodowania za naruszenie dóbr osobistych – rekompensujące krzywdy moralne i naruszenie godności,
• oz polisy OC pracodawcy – związane z mobbingiem, dyskryminacją i naruszeniem praw pracowniczych.
• z ZUS za trwały uszczerbek na zdrowiu

#1 Odszkodowania komunikacyjne

Biorąc pod uwagę rodzaje odszkodowań powypadkowych – odszkodowania komunikacyjne są najczęstszymi. Najczęstszą formą są wypłaty z OC sprawcy wypadku, które obejmują szkody w pojeździe (w tym: naprawa, części zamienne, utrata wartości itp.) oraz szkody osobowe (uszczerbek na zdrowiu, koszty leczenia itp.).

Wysokość zależy od skali uszkodzeń oraz dokumentacji medycznej. Za doznanie średnich obrażenia w wypadku można otrzymać zazwyczaj od kilkunastu do kilkudziesięciu tysięcy złotych. Z kolei za poważniejsze urazy – kwoty mogą sięgać nawet setek tysięcy. Dodatkowo poszkodowanemu może przysługiwać zwrot kosztów wynajmu pojazdu zastępczego, holowania czy ekspertyzy rzeczoznawcy.

#2 Odszkodowania powypadkowe związane ze śmiercią osoby bliskiej

Jeśli patrzymy na rodzaje odszkodowań powypadkowych pod kątem wartości wypłaconego świadczenia, to są one z pewnością największe. Uprawnionymi do otrzymania tego typu świadczeń są: małżonek, dzieci, rodzice, rodzeństwo oraz konkubent (jeśli prowadził wspólne gospodarstwo domowe ze zmarłym).

Przysługuje im zadośćuczynienie za krzywdę moralną, które zwykle sięga kilkudziesięciu tysięcy złotych, odszkodowanie za pogorszenie sytuacji życiowej oraz zwrot kosztów pogrzebu. Ponadto, jeśli mówimy o śmierci jedynego żywiciela rodziny – możliwe jest też uzyskanie specjalnej renty.

#3 Odszkodowania za wypadki przy pracy

Z tytułu wypadku, który zdarzył się podczas wykonywania świadczenia pracy – osobie zatrudnionej przysługują świadczenia z ZUS, w tym jednorazowe odszkodowanie, zasiłek chorobowy w wysokości 100% podstawy wymiaru oraz renta wypadkowa (w przypadku długotrwałej niezdolności do pracy).

Ponadto, jeżeli mówimy o wypadku, który nastąpił z winy pracodawcy, poszkodowany może dochodzić wypłaty dodatkowego odszkodowania – także na drodze cywilnej.

#4 Odszkodowania za błędy medyczne

Takie świadczenia obejmują zarówno szkody fizyczne (w tym: pogorszenie stanu zdrowia czy dodatkowe leczenie), jak i krzywdę moralną (m.in. ból, cierpienie). Można się o nie starać w szczególności, jeśli doszło do błędów w sztuce medycznej.

W przypadku wystąpienia poważnych powikłań – kwoty odszkodowania mogą oscylować w granicach kilkudziesięciu lub kilkuset tysięcy złotych. W przypadku śmierci pacjenta – wypłaty na rzecz rodziny nierzadko sięgają kilkuset tysięcy złotych.

#5 Odszkodowania za wypadki w miejscach publicznych

Do takich zdarzeń zaliczamy najczęściej poślizgnięcia na oblodzonym chodniku, czy wypadki spowodowane nierównościami i dziurami na drodze. Odpowiada za nie zarządca danego terenu (lub – jak ma to miejsce w większości przypadków – jego ubezpieczyciel).

Podstawą jest odpowiednie udokumentowanie miejsca oraz okoliczności zdarzenia. Pomocne mogą być również zeznania świadków oraz zgłoszenie wypadku do służb.

Wysokość odszkodowania za takie wypadki zależy od skali doznanych obrażeń. Zazwyczaj wynoszą od kilku tysięcy (za drobne urazy), aż do kilkudziesięciu tysięcy (za poważniejsze kontuzje).

#6 Odszkodowania z ubezpieczeń na życie

Tzw. polisy ubezpieczeniowe na życie oferują wypłaty w przypadku: śmierci ubezpieczonego, poniesienia trwałego uszczerbku na zdrowiu, pobytu w szpitalu oraz całkowitej niezdolności do pracy.

W zależności od rodzaju szkody – są liczone w inny sposób. Mogą przyjmować formę: sumy ubezpieczenia, tzw. procentu, stawki dziennej lub renty. Dodatkowe świadczenia mogą obejmować: zwrot kosztów leczenia czy rehabilitacji.

#7 Odszkodowania za straty materialne i zniszczone mienie

Obejmują rekompensatę za zniszczenie lub uszkodzenie rzeczy ruchomych i nieruchomości. Wysokość odszkodowania ustalana jest na podstawie kosztorysu naprawy lub wartości odtworzeniowej mienia. Ważne jest posiadanie dokumentacji fotograficznej szkód oraz rachunków potwierdzających wartość zniszczonego mienia.

#8 Odszkodowania za naruszenie dóbr osobistych

To specyficzny rodzaj świadczeń ubezpieczeniowych, które odnoszą się m.in. do naruszeń dobrego imienia, prywatności, a nawet wizerunku osoby poszkodowanej.

Poza aspektem czysto finansowym (zadośćuczynienia wypłacanego w formie pieniędzy) – poszkodowany może również żądać wystosowania oficjalnych przeprosin oraz sprostowania nieprawdziwych informacji. Spotyka sie też żądania – dodatkowego odszkodowania za wymierne straty (np. utratę możliwości zarobkowych).

#9 Odszkodowania pracownicze (poza wypadkowymi)

Pracownicy mogą dochodzić swoich praw do odszkodowania od pracodawcy nie tylko w wyniku wypadków. Uzyskanie świadczeń jest również możliwe w przypadku udowodnienia zachowań mobbingowych czy dyskryminacyjnych, a nawet – niesłusznego zwolnienia z pracy.

Poza wypłatą odszkodowań (sięgających nawet kilkunastu tysięcy złotych) – poszkodowany może dodatkowo ubiegać się o zadośćuczynienie za doznaną krzywdę i naruszenie swojej godności osobistej.

#10 Odszkodowania za wypadki w rolnictwie

Tego typu świadczenia przysługują za wypadki przy pracach gospodarskich i z udziałem maszyn rolniczych. System ten uwzględnia specyfikę pracy w rolnictwie i związane z nią zagrożenia.

Ten obszar dotyczy w szczególności rolników ubezpieczonych w KRUS. Ta grupa ma prawo do jednorazowego odszkodowania (stawki zbliżone do świadczeń z ZUS), zasiłku chorobowego oraz renty rolniczej w przypadku stałej niezdolności do pracy.

#11 Odszkodowania za utracone korzyści

To specyficzny rodzaj świadczeń, które mają za zadanie zrekompensować straty finansowe. Są one spowodowane tzw. zdarzeniem szkodzącym (np. utraconymi zarobkami przez brak możliwości prowadzenia działalności, czy utratę potencjalnych zysków). Jego wysokość jest ustalana na podstawie dokumentacji finansowej oraz sporządzonych prognoz ekonomicznych.

#12 Odszkodowania za szkody w środowisku

Ostatni rodzaj odszkodowań dotyczy zanieczyszczeń oraz zniszczeń środowiska naturalnego. Mogą przysługiwać:

• osobom prywatnym, które poniosły szkody na swojej posesji,
• społecznościom lokalnym,
• organizacjom ekologicznym.

O ich wysokości decyduje skala zniszczeń oraz kosztów związanych z przywróceniem środowiska do pierwotnego stanu.

Chcesz więcej informacji o odszkodowaniach i dochodzeniu swoich roszczeń?

Zapraszamy do odwiedzin naszego bloga o odszkodowaniach, na którym regularnie publikujemy artykuły i dzielimy się sprawdzoną wiedzą w tematyce odszkodowawczej i nie tylko.

Jeżeli szukasz wsparcia w uzyskaniu satysfakcjonującego odszkodowania – zapraszamy do kontaktu z ekspertami naszej kancelarii.

Zainteresował Cię tekst. Potzrebujesz więcej informacji – zobacz TUTAJ.